Open Joodse Huizen en Huizen van Verzet: Sprekende herdenkingen in Assen en Nieuwlande

Assen/Nieuwlande – Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet is een jaarlijks terugkerend programma van sprekende herdenkingen. Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar mensen woonden of werkten voor, tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Op donderdag 4 mei organiseren het Drents Archief en Onderduikersmuseum De Duikelaar herdenkingen in Assen en Nieuwlande. In Assen worden de joodse inwoners Benno ter Berg en Jenny Stern herdacht. Daarnaast zijn er in samenwerking met de Asser Historische Vereniging wandelingen door joods Assen en zijn in het Drents Archief doorlopend oorlogsdocumentaires te zien. In Nieuwlande staat het verzet centraal.

De dagboeken van Benno ter Berg
Izak Hartog ter Berg verhuisde in 1928 naar het huis aan de Burgemeester Jollesstraat 14 dat hij voor zijn jonge gezin had laten bouwen. Zijn zoon Benno (1924) schreef er vanaf 1939 twee schoolschriftjes vol met de gebeurtenissen in de wereld en in zijn eigen leven, zoals de Duitse inval en de gevolgen die dit voor hem persoonlijk had. In augustus 1942 kreeg Benno een oproep voor een werkkamp. Via Ruinen en doorgangskamp Westerbork kwam hij terecht in Auschwitz, waar hij werd vermoord. Kitty Janssen deed onderzoek naar de familie Ter Berg en vertelt op 4 mei om 11.00 en 13.30 uur het verhaal van Benno en zijn familie. Let op: de lezing is op de stoep ter hoogte van Burgemeester Jollesstraat 14 in Assen. Er zijn geen stoelen aanwezig.

Van modezaak in Assen naar Sobibor
Niek van der Oord vertelt het verhaal van zijn moeder Jenny Stern in de VVV aan de Marktstraat 8, pal tegenover haar huis. In 1937 opende het gezin Stern een populaire modezaak aan de Markstraat 9-11, het gezin woonde boven de winkel. Vijf jaar later werd de zaak door de nazi’s onteigend. Aron Stern en Frouwien Stern-Magnus moesten met hun drie dochters verhuizen. Dochter Leny Louise werd met vader en moeder op transport gezet naar Sobibor, waar ze direct werden vermoord. Dochters Hetty en Jenny overleefden de oorlog. Jenny Stern, Niek’s moeder, overleed in 2020 op 94-jarige leeftijd. Om 11.00 en 13.30 uur begint de lezing.

Wandelen door joods Assen
Onder leiding van een gids van de Asser Historische Vereniging wandelt u door de buurt waar veel Assenaren van joodse afkomst woonden. U loopt onder meer langs het gebouw waarin de synagoge zat. Deze activiteit start om 11.00, 13.30 en 15.00 uur in het Drents Archief en is ook geschikt voor mensen in een rolstoel of een scootmobiel.

In het verzet
Samen met Arnold Douwes en Max Léons zat Johannes Post (1906) uit Hollandscheveld in het verzet. Ze zetten een netwerk op met onderduikadressen. Zij vonden onder meer plekken in het bos en in het dorp Nieuwlande. In 1944 werd Post door de Duitsers geëxecuteerd in de duinen bij Overveen. Richard Winter vertelt over deze belangrijke verzetsman en wat zich verder in de omgeving afspeelde. Dit doet hij om 13.30 en 14.00 uur aan de Joh. Poststraat 17 in Nieuwlande.

In het onderduikershol
In Nieuwlande zaten onderduikers niet alleen verstopt in bijvoorbeeld huizen of de kerk, maar er was ook een onderduikershol. Hier werden mensen tijdelijk ondergebracht. Het hol in het bos aan de Johannes Poststraat is recent gerestaureerd. Henk van der Weide van Museum De Duikelaar in Nieuwlande weet hier veel over. Kom om 13.30 en 14.00 uur onder zijn leiding een kijkje nemen.

Aanmelden en kosten
Voor de activiteiten in Assen hoeft u zich niet vooraf aan te melden, maar kom wel op tijd. Voor de activiteiten in Nieuwlande is reserveren gewenst. Dit kan via Onderduikersmuseum De Duikelaar, telefoonnummer 06 – 38 03 87 93. Het programma op beide locaties is gratis toegankelijk en de bijeenkomsten duren ongeveer een half uur tot een uur. De wandeling in Assen is ook gratis en duurt ongeveer 1,5 uur. Aanmelden is niet nodig.

In het Drents Archief zijn tussen 11.00 en 16.00 uur doorlopend documentaires over de Tweede Wereldoorlog te zien. Loop gerust binnen. In Nieuwlande is om 15.00 uur de film Nieuwlande – onverzettelijk onderduikdorp te zien. De NOS maakte in samenwerking met museum De Duikelaar deze documentaire over Nieuwlande in de oorlog. Meld u aan bij De Duikelaar als u graag komt kijken.

Over Open Joodse Huizen en Huizen van Verzet
Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet is een initiatief van het Joods Cultureel Kwartier (JCK). Naast de herdenkingen op locatie organiseert het JCK ook een online talkshow op dinsdag 3 mei. Ze spreken met overlevenden, nabestaanden en bewoners over twee bijzondere oorlogsverhalen uit Groningen en Utrecht. De talkshow zal live getolkt worden in gebarentaal. Een speciale livestream inclusief gebarentolk is op 3 mei vanaf 20.00 uur te zien via de website www.jck.nl.