Gewoon een prachtige oude foto of ansichtkaart bekijken. Ogen dichtdoen en door de wimpers heen kijken naar het hier en nu. Werkelijkheden lopen in elkaar over. Bij sommige plaatjes weet je dan eigenlijk niet waar je moet beginnen. Zullen we dan maar in het midden uitkomen? Het ‘niks’, oftewel: de steeg? In 1637 liep de Hollandse landmeter Steven van Broeckhuijsen door de venen van het oude Hoogeveen, samen met veenmeester Gerrit Jacobs en een ploegje arbeiders. Er werden greppels gegraven langs het gebied van de Hollandse Compagnie. Langs de greppels kwamen padden te liggen, die in de loop der tijden werden verbreed tot zandwegen. Eén van die wegen kwam hier uit op de weg voor ‘de huizen’, de woningen aan de huidige Hoofdstraat. In de jaren daarna was het bij tijd en wijle een heel getouwtrek om die weg. Waar lag precies de tuin van het pand op de noordzijde ervan, later boekhandel Pet? De Gereformeerde Kerk wilde uitbreiden, en ja hoor, dat moest natuurlijk op het traject van die weg. Er werd ook letterlijk geknokt. Bijvoorbeeld om hogere lonen. De weg – de steeg tussen de huizen in het midden – bracht volop stakende arbeiders bij de Hoofdstraat. Van de sjees, de snelle tweewielige wagen achter de paarden, ging het over naar de eerste auto’s. Het eindpunt werd rustiger, want met het aanleggen van het Omkanaal (nu Kanaalweg) was de doorgaande scheepvaart hier voor een belangrijk deel verdwenen. Er werd gedempt, weg kanaal, en op dat kanaal een weg. In de loop der jaren verdwenen de beide panden naast de steeg. En nog een ander pand. Zo ontstond het huidige kerkplein. Stel, Andries Martens, Marten Andries, Albert Lamberts, Hilbert Jans, Klaas van Steggeren, Hendrik Kiers, Hendrik Egbert en Egbert Barents kwamen weer eens langs. Wie, zegt u? Nou, dat waren dus de arbeiders van 1637. Ze zouden denken dat ze voor de gek werden gehouden. Was dit het weggetje bij ‘de huizen’ waar ze die morgen vertrokken, toen ze de noordgrens van het gebied van de Hollanders afbakenden? Zo verbaasd reageren onze kinderen als ze de foto’s van weleer zien. Gelukkig hebben we die foto’s nog. Anders zou ons geen mens geloven.
Fotobewerking : Andy Benjamins Tekst: Albert Metselaar
