Dammen in het lesaanbod CBS De Morgenster

Hoogeveen – Basisschool CBS De Morgenster, gelegen in de woonwijk Krakeel, komt met een landelijk primeur. Voor het eerst wordt dammen professioneel geïmplementeerd op een basisschool in Nederland. Dammen is naast een denksport en bordspel ook een middel om de mentale fitheid en de ontwikkeling van de hersenen te stimuleren.

Jaarlijks doen ze mee met het schooldamtoernooi en zijn zelfs een keer tweede van Nederland geworden. Maar dammen heeft zoveel meer.
Met de Hoogeveense Dam Club (Gerard Bruins, Jan Ekke de Vries en Zainal Palmans) is er veelvuldig gecommuniceerd om een sterk plan neer te zetten. Gezondheidscoalitie Healthy Ageing Network Northern Netherlands uit Groningen heeft ons een steuntje in de rug gegeven. “We hebben altijd gehoopt dat een school een keer dammen in het vakkenpakket zou introduceren”, zei jeugdleider Gerard Bruins.

Zainal Palmans heeft inmiddels de eerste lessen (van de 20 weken) verzorgd. Hij heeft een schat aan ervaring met het geven van trainingen aan jeugd. Zijn trainers-cv staat bomvol met Nederlandse en enkele internationale titels van verschillende jeugdtalenten. “Het geven van damles aan een volle klas, waarbij kinderen weinig weet hebben van dammen, is natuurlijk anders dan het geven van trainingen aan jeugddammers. Het is voor mij een mooie en unieke uitdaging om de leerlingen niet alleen de basis te leren van het prachtige damspel, maar ook het trainen van hun hersenen en daarmee het versterken van sociale, emotionele en cognitieve vaardigheden.”

Dammen heeft namelijk twee gezichten. Het kan als sport en spel worden ingezet, maar heeft ook een gezonde bezigheid. Daarnaast kan iedereen het leren vanwege het ‘plug-and-play-principe’. De regels zijn binnen 5 minuten goed te leren. De combinatie van aan de ene kant een sociale activiteit en aan de andere kant mentaal, heeft de doorslag gegeven bij het schoolbestuur.

Het brein van de leerlingen wordt actief getraind. Naast het werken uit het werkboek, klassikaal uitleg en het spelen van een competitie/toernooi, wordt er ook getraind op concentratie, geheugen, besluitvaardigheid, analytisch vermogen en creatief denken. Maar ook vaardigheden zoals omgaan met verlies, zelfvertrouwen, samenwerken, rekenkracht, geduldig zijn en inzicht komen aan bod. Daarnaast kunnen de leerlingen hun eerste damdiploma halen door het afleggen van een officieel examen en ligt er ook een follow-up plan klaar om de duurzaamheid te waarborgen. Leerlingen zouden zelfstandig een tweede damdiploma kunnen halen, op de damclub verder gaan en/of meedoen aan het schooldammen.

We zijn een digitale samenleving geworden. Het is een groot maatschappelijk onderwerp. “Door de digitalisering gaat de hersencapaciteit achteruit. We denken steeds minder zelf na”, stelt Jan Ekke de Vries. “Door complexe wordende samenleving is het nodig om denkkracht te versterken.”
Meer kinderen zitten veel te vaak op tablet, stelt Erik Scherder, hoogleraar neuropsychologie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en promotor van de Fitter Brein Damtour. “Voor de evenwichtige ontwikkeling van hersenen bij kinderen op de basisschool red je het in het onderwijs niet alleen met rekenen en taal. Ook dammen kan je daar goed voor inzetten om cognitieve reserves op te bouwen.” Volgens Scherder zijn er verschillende wetenschappelijke studies verricht naar de invloed van denksporten op het brein. “Dammen is een prachtige en plezierige denksport waar je op allerlei gebieden je voordeel mee kunt doen. Maar het biedt ook voordelen in combinatie met andere sporten, school en werk. Denk bijvoorbeeld aan strategie bepalen, inschatting maken, vooruitkijken en de volgende stap calculeren.”
Geïnteresseerd in het damlesprogramma die bij het CBS de Morgenster wordt uitgevoerd? Dan kan men contact opnemen met Zainal Palmans, zpalmans@gmail.com