Week van de Teek: infectiologen Treant over feiten en fabels ziekte van Lyme

Tijdens de Week van de Teek besteedt Treant extra aandacht aan de gevaren van een tekenbeet. Het kleine spinachtige beestje kan namelijk diverse ziektes overbrengen zoals  de ziekte van Lyme. Jaarlijks zien de infectiologen van Treant tientallen patiënten met deze ziekte. Er gaan nog steeds veel fabels rond over tekenbeten en de ziekte van Lyme. Om deze uit de wereld te helpen, zetten onze infectiologen de belangrijkste feiten op een rij.

Van een tekenbeet word je altijd ziek: FABEL!

Slechts 20% van de teken is drager van een bacterie die een ziekte kan overbrengen. Bovendien moet de teek minimaal 24 uur (en waarschijnlijk zelfs 48 uur) aan de huid vast blijven zitten voordat de Lyme-bacterie kan worden overgebracht. Een beet zal dus meestal niet gevolgd worden door een besmetting.

Teken kunnen de ziekte van Lyme overbrengen: FEIT!

Teken kunnen inderdaad de ziekte van Lyme overbrengen. De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi die teken bij zich kunnen dragen. De gemiddelde kans om de ziekte van Lyme op te lopen na een willekeurige tekenbeet is 1 tot2%.

Teken kunnen naast Lyme ook andere ziektes overbrengen: FEIT!

Teken kunnen ook de ziekte Tick Borne Encephalitis (tekenencefalitis, dit is een infectie van de hersenen) overbrengen. Dit is slechts een aantal keren voorgekomen in Nederland. Wel komt dit vaker voor in Duitsland, Scandinavische en voormalige Oostbloklanden. In ons land zien we voornamelijk besmetting met de ziekte van Lyme.

De symptomen van de ziekte van Lyme zijn altijd hetzelfde: FABEL!

De bacterie Borrelia burgdorferi kan verschillende ziektebeelden veroorzaken. Het bekendste ziektebeeld is de rode ring op de huid (Erythema migrans; EM). Andere symptomen zoals ontsteking van het hart(zakje) (myocarditis of pericarditis), ontsteking van grote gewrichten (vrijwel altijd de knie) ook wel artritis genoemd, of het centraal zenuwstelsel (bijvoorbeeld een aangezichtsverlamming) zien we minder vaak.

De ziekte van Lyme is niet te behandelen: FABEL!

De ziekte van Lyme is goed te behandelen met antibiotica. Wel kan het voorkomen dat mensen meer schade hebben opgelopen doordat ze al een langere tijd onbehandeld met de ziekte van Lyme hebben rondgelopen. Antibiotica kunnen wel de bacterie die de ziekte veroorzaakt doden, maar kunnen de eventueel al opgelopen blijvende schade – zoals hierboven genoemd – helaas niet herstellen. Daarom is het belangrijk om een infectie tijdig te herkennen en te behandelen.

Ik kan voor de ziekte van Lyme alleen behandeld worden in een gespecialiseerd centrum: FABEL!

Gelukkig is dit niet het geval. Bij Treant zien en behandelen we jaarlijks tientallen patiënten met de ziekte van Lyme. Dit doen we zowel op de polikliniek tijdens spreekuren als tijdens consulten op de kliniek bij de afdelingen Neurologie, Cardiologie en Orthopedie. Daarnaast zien onze reumatologen en dermatologen ook patiënten met de ziekte van Lyme. De meeste gevallen van de ziekte van Lyme kunnen door de huisarts behandeld worden, hiervoor bestaan goede landelijke protocollen.

Er is een vaccin tegen de ziekte van Lyme: FEIT EN FABEL!

Het vaccin bestaat wel, maar is niet beschikbaar. Er zijn in het verleden twee vaccins ontwikkeld tegen de ziekte van Lyme. Beide zijn echter niet beschikbaar in de Europese Unie. De eerste is nooit op de markt gebracht. De tweede is in Amerika kort beschikbaar geweest, maar is vanwege te weinig vraag weer van de markt gehaald.

Er bestaat wel een vaccin tegen de ziekte Tick Borne Encephalitis (tekenencefalitis). Dit vaccin geven we weleens aan patiënten die een wandelvakantie buiten de paden in bijvoorbeeld Oostenrijk of Oost-Europa gaan maken. Deze virale infectie komt daar veel meer voor dan bij ons in Nederland.

IK BEN GEBETEN DOOR EEN TEEK. WAT NU ?

Verwijder de teek zo snel mogelijk op de juiste manier! Bekijk/lees hier hoe je dat doet. Voorkom dat de teek langer dan 24 uur op de huid blijft zitten, dus check op teken na een boswandeling of werken in de tuin. Als je een volgezogen teek hebt verwijderd, dan kun je het volgende doen:

Ga naar de huisarts als je één van de volgende klachten hebt na een tekenbeet:

• Een verkleuring van de huid op de plek van de tekenbeet, die groter wordt. Deze kan tot drie maanden na een tekenbeet verschijnen.
• Koorts en eventueel spier- en gewrichtspijn, in de eerste weken na een tekenbeet.
• Soms kunnen gewrichtsklachten, huidklachten, zenuwklachten of hartklachten ontstaan. Dat kan gebeuren als de vroege klachten van de ziekte van Lyme niet behandeld zijn met antibiotica. Maar deze klachten zijn soms ook een eerste uiting van de ziekte.

Kijk voor meer informatie op www.weekvandeteek.nl of https://www.rivm.nl/tekenbeten-en-lyme/tekenbeet.