Goede voorbereiding op (darmkanker)operatie draagt bij aan beter herstel

Treant zet volop in op ‘prehabilitatie’: fit een operatie in. Het blijkt namelijk dat een goede lichamelijke en mentale conditie vooraf bijdraagt aan een spoedig herstel. Op deze laatste dag van deze maart darmkankermaand vertellen we je er graag meer over. Je leest de ervaringen van een patiënt, een chirurg en een casemanager oncologie.

‘We willen onze patiënten goed voorbereiden op een operatie, bijvoorbeeld bij darmkanker’, zegt Renske Schasfoort, chirurg bij Treant. ‘We zijn hier erg actief mee bezig, wereldwijd is er steeds meer bewijs dat het helpt voor een spoedig herstel na een ingreep.’

Voordelen

Maar hoe bereid je iemand goed voor op een operatie? Vaak wordt gedacht aan de lichamelijke conditie. ‘Het is meer dan dat. Want naast dat we adviseren om voldoende te bewegen, kijken we ook naar voeding, bloedwaarden en hoe mensen er psychisch bijzitten. En ook een belangrijke: stoppen met roken en het nuttigen van alcohol. Allemaal factoren die van belang zijn. Ook al begin je hier pas drie of vier weken voor een operatie mee, er is gebleken dat dit ook dan toch al voordelen biedt.’

Dat patiënten veel voordeel van prehabilitatie hebben, blijkt ook wel uit het verhaal van een patiënte uit Stadskanaal. Bij haar werd een kwaadaardige tumor aangetroffen in de darmen. ‘Ik had nog nooit wat gehad. Het was flink schrikken toen ik dat hoorde. Ik was al langere tijd moe. Daarmee ben ik naar de huisarts gegaan, waar bleek dat ik bloedarmoede had. Uit die bloedtest bleek dat er dus meer aan de hand was… Toen kwam de bal aan het rollen en kwam ik in de molen terecht.’

Wandelen en volksdansen

‘Bij Treant vroegen ze of ik ook aan sport deed. Zeker! Drie keer per week gymnastiek en twee keer per week doe ik aan volksdansen. Door corona lag dit helaas een tijd stil. Ik heb de adviezen van de chirurg en verpleegkundige van Treant ter harte genomen om goed in beweging te blijven. Ik heb tot de dag voor ik geopereerd werd veel gewandeld. Ook kreeg ik voedingstips mee, waar ik me aan gehouden heb.’

Op 7 maart ging de patiënte uit Stadskanaal onder het mes. ‘Twee dagen later kon mijn man me al weer ophalen. Een dag later liep ik alweer m’n eerste blokje om. Nu drie weken later ben ik weer behoorlijk de oude. Ik denk dat de goede voorbereiding hier absoluut aan meegeholpen heeft. Daar ben ik van overtuigd. En weet je wat helemaal mooi is en waar ik erg naar uit kijk? Ik mag weer voorzichtig beginnen met volksdansen!’

Vast aanspreekpunt

Om patiënten zo goed mogelijk te kunnen helpen, worden ze binnen Treant gekoppeld aan een casemanager. Deze verpleegkundig consulent oncologie is gespecialiseerd in het begeleiden van mensen met (verdenking) kanker. Trudy Stevens werkt bij Treant als casemanager. ‘Ik ben het vaste aanspreekpunt voor de patiënt. Juist in een periode die veel spanning en onzekerheid met zich mee kan brengen, merk ik dat de behoefte aan duidelijkheid en persoonlijke begeleiding groot is.’

‘Samen met m’n collega’s begeleid ik patiënten in het hele proces: van diagnose, behandeling tot nazorg. Zo sta je er als patiënt en familie niet alleen voor. Je kunt altijd bij ons terecht. Met vragen, voor advies en ondersteuning. Maar ook om eventuele zorgen, angsten, psychosociale of sociale problemen te bespreken.’

‘Mijn hart heeft mijn hele carrière al bij oncologische patiënten gelegen. Dat ik als casemanager een grote bijdrage mag leveren in de begeleiding tijdens hun ziekteproces is voor mij echt de ultieme baan. Ik doe het met volle overgave en met heel mijn hart!’

De maand maart staat in het teken van darmkanker. ‘Ik vind het belangrijk dat er aandacht is voor darmkanker. Als mensen weten wat het inhoudt, dan kunnen ze het misschien ook beter herkennen. Het is in principe een goed behandelbare vorm van kanker, als de tumor tenminste op tijd wordt ontdekt. Hoe eerder de diagnose darmkanker wordt gesteld, des te beter zijn de genezingskansen’, aldus Trudy Stevens.

Veelvoorkomende klachten

‘Helaas horen we nog te vaak dat mensen al langere tijd klachten hebben, waar ze mee blijven rondlopen. Bij de volgende klachten, is het goed om contact op te nemen met de huisarts.’

• Bloed of slijm bij de ontlasting;
• Blijvend veranderd ontlastingspatroon;
• Verminderde eetlust;
• Buikkramp of buikpijn;
• Loze aandrang;
• Onverklaarbaar gewichtsverlies;
• Aanhoudende vermoeidheid door bloedarmoede.

Bovenstaande alarmsignalen kunnen met darmkanker te maken hebben, maar kunnen ook een andere oorzaak hebben.

Kans verkleinen

Daarnaast heeft Trudy ook nog een paar tips om de kans op darmkanker te verkleinen. ‘Beweeg voldoende, zorg voor een gezond lichaamsgewicht, eet gezond, rook niet en matig alcoholgebruik.’

Nieuw: GIO-poli

Naast het inzetten op prehabilitatie maakt Treant nog een stap om zo goed en snel mogelijk zorg te verlenen aan patiënten met maag- of darmaandoeningen. In mei start een pilot met de zogenoemde GIO-poli. Dit houdt in: op één dag uitslag van onderzoeken, diagnose, behandelplan en ondersteuning. GIO staat voor ‘gastro-intestinale oncologie’. Oftewel: tumoren in het spijsverteringskanaal.

Tijdens het spreekuur op de GIO-poli worden de uitslagen met de patiënt besproken door een medisch specialist; dit is een maag-, darm-, leverarts, een chirurg of een oncoloog. De uitslagen van de onderzoeken zijn tijdens een multidisciplinair overleg beoordeeld en besproken door een gespecialiseerd behandelteam. Op basis van de uitslagen en de persoonlijke situatie krijgt de patiënt een voorstel voor een behandeling en uitleg hierover door de betreffende medisch specialist. Als er eerst meer onderzoek nodig is om tot een behandelplan te komen, wordt dit met de patiënt besproken. De GIO-poli versnelt het behandelproces en de patiënt hoeft minder vaak naar het ziekenhuis te komen. Ook de casemanager en verpleegkundig specialist chirurgie zullen aanwezig zijn op de GIO-poli om de patiënt en hun naasten te begeleiden.

[Foto: Stockfoto / Een model van de menselijke darmen)