De oorlog voorbij: vierdelige lezingenreeks

De bevrijding van Noord-Nederland in het voorjaar van 1945 verliep moeizaam. De nasleep van de oorlog duurde zelfs nog langer. Tienduizenden bewoners uit Noord-Nederland, die met de Duitse bezetter gecollaboreerd hadden, werden in de naoorlogse jaren berecht, terwijl overlevenden van de Holocaust probeerden de draad van hun leven weer op te pakken. Aan herdenken werd toen niet gedacht. In de vierdelige gratis online lezingenreeks gaan achtereenvolgens auteur en battlefield gids Joël Stoppels, onderzoeker José Martin, historicus dr. Mieke Meiboom en psycholoog/auteur Wendy Geuverink in op deze aspecten van de bevrijding en de nasleep van de oorlog. De lezingen worden gehouden op vrijdag 9, 16, 23 en 30 april om 14.30 uur en zijn te volgen via een PC, laptop of tablet. Aanmelden van tevoren is niet nodig. Kijk voor het programma en de deelnamelinks op drentsarchief.nl/WO2.

Lezing 1 – Vrijdag 9 april 14.30 uur – De bevrijding van Noord-Nederland – Joël Stoppels
Na de Duitse capitulatie op 5 mei 1945 duurde het nog ruim een maand voordat de laatste Duitse soldaten Noord-Nederland verlaten hadden. Pas op 11 juni 1945 werd ook Schiermonnikoog bevrijd. Historicus en auteur Joël Stoppels vertelt over de moeizame bevrijding van Noord-Nederland en treedt in de voetsporen van de geallieerde militairen tijdens de bevrijding. Bij Delfzijl vond de laatste veldslag op Nederlands grondgebied plaats tijdens de gevechten om ‘Delfzijl Pocket’. Vaak draaide het bij de bevrijding om overleven of niet, om vreugde en verdriet. Joël Stoppels is battlefield gids en geaccrediteerd voor Badge No. 70 van The
International Guild of Battlefield Guides. Daarnaast schreef hij een boek over de bevrijding van Noord-Nederland.

Lezing 2 – Vrijdag 16 april 14.30 uur – Herinneren en herdenken – José Martin
Gewoon de draad weer oppakken en doorgaan, dat was voor het merendeel van de overlevenden van de Holocaust het credo van het dagelijks leven in de eerste decennia na de oorlog. Maar steeds weer werden zij herinnerd aan het verlies van familie en vrienden; door starre regelgeving, ambtelijke tegenwerking en omvangrijke papierbergen voor de formele afwikkeling van het verdwijnen van hun geliefden. Aan herdenken werd helemaal niet gedacht, laat staan aan het oprichten van monumenten. In de afgelopen decennia is herdenken steeds belangrijker geworden: hoe is deze omslag van herinneren naar herdenken verlopen? En hoe belangrijk is nog de herinnering? José Martin is als medewerker van de afdeling collectie en onderzoeker verbonden aan het
Herinneringscentrum Kamp Westerbork.

Lezing 3 – Vrijdag 23 april 14.30 uur – Fout in de oorlog? – dr. Mieke Meiboom
Vanaf 1945 werd iedereen, die met de Duitse bezetter gecollaboreerd had, berecht. Deze bijzondere vorm van strafrecht werd
Bijzondere Rechtspleging genoemd. In de drie Noordelijke provincies zijn ruim 38.000 mensen geïnterneerd en berecht. Deze lezing gaat over de vraag hoe de bijzondere rechtspleging werkte en of al deze mensen ook fout waren. Dr. Mieke Meiboom promoveerde in 2016 op haar onderzoek naar de bijzondere rechtspleging na de oorlog.

Lezing 4 – Vrijdag 30 april – Hoe lang mag ik blijven? Het verhaal van Truus Stern – Wendy Geuverink
Auteur Wendy Geuverink vertelt, op basis van interviews met Truus Stern-van Zuiden, over de gezellige orthodox-joodse jeugd van Truus in Hoogeveen, over haar vlucht van onderduikadres naar onderduikadres tijdens de oorlog en de kwetsbaarheid van een jong pubermeisje. En tenslotte over de bevrijding, het verlies van een groot deel van haar familie, de onwelkome ontvangst in Hoogeveen en haar drang en de worsteling om haar leven na de oorlog weer op te bouwen en vorm te geven. Wendy Geuverink is psycholoog, theoloog en auteur van het boek ‘Hoelang mag ik blijven? Hoe een Joods meisje dertien onderduikadressen overleefde’. Dit gaat over de aangrijpende oorlogsgeschiedenis van Truus Stern-van Zuiden.

Praktische informatie over de online lezingen
De lezingen zijn online te volgen via MS Teams. Kijk op drentsarchief.nl/WO2 voor een handleiding en de deelnamelinks. Inloggen kan vanaf een kwartier voor de aanvang van de lezing.