Opinie Kanttekeningen bij het Van Gogh onderzoek van de projectgroep Drents Museum

In het vooruitzicht op het Van Gogh- jaar in 2023 is opnieuw een polemiek uitgebroken over de verblijfplaats van Vincent van Gogh (1853-1890) in 1883: maakte hij zijn brievenschets nu op de begraafplaats van Hollandscheveld of Pesse ? Ik sta achter het gezamenlijke rapport dat ik samen met Marga Zwiggelaar en Albert Metselaar heb opgesteld onder de paraplu van de Stichting Informatiecentrum Geschiedenis Hoogeveen & Hollandscheveld, waarvan de historicus Albert Metselaar de motor is.

In dit artikel wil ik het onderzoek van de projectgroep van het Drents Museum, Drents Archief en het Drentse Landschap onder de loep nemen: de projectgroep onder leiding van het Drents Museum
is van mening dat ze bestaat uit experts die intensief onderzoek heeft gedaan naar de locaties van Vincent van Gogh in Drenthe. Hierbij plaats ik de nodige kanttekeningen. In de eerste plaats zijn historici uit Hoogeveen die de nodige expertise hebben aangaande Vincent van Gogh in Drenthe in aanvang niet betrokken bij het onderzoek van de projectgroep. Ook is de brochure Van Gogh, Erfgoedlocaties in Drenthe, openbaar gemaakt, zonder vooraf de historici uit Hoogeveen het concept te laten doornemen. Dat is spijtig, wat hierdoor zijn fouten in het verslag gesijpeld. Zo staan er foto’s dubbel in. Schadelijker is dat de projectgroep bepaalde belangrijke primaire bronnen niet heeft gebruikt, zoals krantenadvertenties die overduidelijk wijzen op het slechte onderhoud van de begraafplaats in Hollandscheveld. Nog een paar voorbeelden. De projectgroep benadrukt gecultiveerde grond op de begraafplaats van Hollandscheveld, terwijl de akte van de stichting spreekt van heideveld. De projectgroep benadrukt dat Vincent rust zocht, en daarom niet de begraafplaats van Hollandscheveld heeft bezocht, echter de begraafplaats van Pesse lag in tegenstelling tot die in Hollandscheveld aan een toentertijd drukke weg. Daar komt nog bij dat de projectgroep niet alles uit de kast heeft gehaald. Zo is niet vakkundig gecontroleerd of het Van Gogh Huis in Hoogeveen en het Van Gogh Huis in Nieuw-Amsterdam/Veenoord nog authentieke elementen bevat uit Vincents tijd aldaar. Hoewel historici uit Hoogeveen hebben gewezen op een oude haardplek en moppen in het Van Gogh Huis in Hoogeveen is hier geen bouwkundig historisch onderzoek naar gedaan, ondanks herhaaldelijke verzoeken aan de projectgroep. Ook is, hoewel de projectgroep anders beweerd, geen wezenlijk bodemonderzoek gedaan. Men heeft het gelaten bij al bekende kaartmateriaal en literatuur, zonder boringen te doen.
Het is dan ook jammer dat de historici uit Hoogeveen niet als volwaardige partners bij de projectgroep zijn betrokken, waardoor de finishing touch in de brochure helaas ontbreekt.
Ik pleit daarom voor gedeeltelijke herziening van de brochure van de projectgroep, zodat
geld, subsidie, tijd en energie goed besteed worden aan een volledige en objectieve geschiedschrijving.

Ronald Wilfred Jansen, Hoogeveen.

Artikel geschreven op persoonlijke titel