Opinie: Vrijwilligerswerk. Een vloek of een zegen ?
Een beroep op het sociaal gevoel om zich aan te melden voor vrijwilligerswerk van Vrijwilligers Hoogeveen, die bemiddeld tussen vrijwilligers en organisaties, zo lees ik de woorden van de VrijwilligersHoogeveen op hun website https://www.vrijwilligershoogeveen.nl/. Er zelfs sprake van “Maatschappelijk Betrokken Ondernemen.” Hierbij wordt gewezen op het Nationaal Jaar Vrijwillige Inzet 2021. Nu is een ‘passend’ moment, een dag na Sinterklaas en tijdens de donkere dagen voor Kerst en Nieuwjaar waar problemen als schrijnende eenzaamheid steeds meer opspelen. De praktijk is weerbarstiger dan het mijn inziens ‘harmonieuze’ stemmige website doet suggereren.
Niets op tegen onvoorwaardelijke steun door nuttig, leerzaam en waardevol werk te doen, zoals ouderen helpen met computers of een cursus hulpverlening volgen om anderen te kunnen bijstaan. Ook kleine dingen zoals de buren helpen of achter de bar staan van de sportclub zijn
zinvol en leuk. Vrijwilligerswerk kan ook een manier zijn om sociale contacten op te bouwen.
Als er geen vrijwilligers zijn, zouden veel organisaties, zoals musea, zelfs moeten sluiten. Bedenkelijk is als vrijwilligerswerk steeds meer een structureel karakter draagt, wat wordt gestimuleerd door de overheid. De overheid trekt zich namelijk steeds meer terug en bezuinigt op veel instellingen op het gebied van (sociale) dienstverlening en psychologische hulp. De zogenaamde participatiemaatschappij en de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zijn in feite geen sociale, maar een verkapte bezuinigingsmaatregel wat behoefte aan goedkope werkkrachten kweekt. Zelfs commerciële organisaties willen steeds meer goedkope krachten, getuige de vacaturebank van Vrijwilligers Hoogeveen. Met VrijwilligersHoogeveen zullen (commerciële) organisaties en de overheid dan ook blij mee zijn. Niet iedereen is echter hiervan gecharmeerd. Vaak worden valse verwachtingen gewekt, zoals de opstap naar goed betaald werk. Dit leidt tot frustraties, grote wisselingen en troebele verhoudingen tussen vrijwilligers en vakkrachten. Ondeskundig vrijwilligerswerk, hoe goed bedoeld ook, kan schade toebrengen, zoals in de zorg. Wie langer doorwerkt, heeft minde puf voor vrijwilligerswerk na zijn pensioen, dat ook geen geld oplevert, waaronder pensioenopbouw, terwijl zaken, zoals de huur en zorg betaald moeten worden. Vrijwilligerswerk is niet altijd een warm bed, zoals VrijwilligersHoogeveen suggereert, maar soms ook een symptoom ervan. Is er dan geen geld genoeg ? Ik meen van wel, getuige de enorme winsten die sommige bedrijven vangen. Vrijwilligerswerk als geestelijke voeding?: het vult de maag niet. Verder kost het zorgen voor de eigen en het hoofd boven water houden velen al de nodige energie. Ik verwacht niet dat veel mensen in geldnood graag vrijwilligerswerk doen. Aan uitgebreide contacten moet men zich houden. Ook bestaat het risico dat door rondbellen van een leidinggevende hij/zij weer problemen krijgt met allerlei instanties. Mijn grote bezwaar is dan ook dat op grote schaal structureel vrijwilligerswerk toestaan, steeds meer betaalde vakkrachten met goede arbeidskrachten verdrijven, ondermeer in het taxiwezen, die in feite een fatsoenlijk cao loon en arbeidsvoorwaarden verdienen in plaats van een aai over de bol.
Ronald Wilfred Jansen, Hoogeveen
