Kantlijn: Hoogeveen houdt u zich wel aan de gemeentewet?

In een open brief aan de gemeenteraad en het college van B&W laat de SP in Hoogeveen weten niet akkoord te gaan met de voorstelling van zaken als zou er een raadsakkoord zijn over de eerste begroting die door het nieuwe college aan de raad wordt aangeboden.

Uit de brief van de SP blijkt dat in de aanbiedingsbrief die de begroting begeleidt wordt gesproken van een raadsakkoord. Laten we – even los van de bezwaren die de SP hiertegen heeft – kijken naar wat de gemeentewet heeft te melden.

Daarover is artikel 24 klip en klaar duidelijk: er mag niet in beslotenheid worden beraadslaagd of besloten over de vaststelling en wijziging van de begroting en de vaststelling van de jaarrekening. Meer hierover vindt u in een eerdere Kantlijn over de vraag of Hoogeveen de democratische beginselen nog onderschrijft.

Als er dus inderdaad, zoals het college (volgens de SP) in de aanbiedingsbrief schrijft, sprake is van een raadsakkoord dat ten grondslag ligt aan de begroting, dan moet er dus minimaal beraadslaagd zijn over de begroting.

Dit roept een paar vragen op. De antwoorden op die vragen zijn van het grootste belang voor het vertrouwen dat wij burgers van Hoogeveen in de lokale democratie moeten opbrengen en met name moeten krijgen in het nieuwe college.
Vraag 1: Waar, wanneer en hoe is het raadsakkoord dat ten grondslag ligt aan de begroting, tot stand gekomen?
Vraag 2: Waar, wanneer en hoe is u gebleken dat er sprake is van een akkoord over de begroting?
Vraag 3a: Klopt het dat van alle openbare vergaderingen verslagen gemaakt moeten worden?
Vraag 3b: Zijn er verslagen gemaakt van de totstandkoming van dit raadsakkoord?
Vraag 3c: Zo ja, waar zijn deze verslagen en op welke wijze kunnen geïnteresseerde burgers deze verslagen inzien?
Vraag 3d: Zo nee, waarom zijn geen verslagen gemaakt van openbare beraadslagingen waar een raadsakkoord werd gesloten over de begroting?

Als er inderdaad sprake is van een raadsakkoord dan is dit voor zover tot heden te beoordelen valt tot stand gekomen op een wijze die strijdig is met voornoemd artikel 24 van de gemeentewet.
Als er geen sprake is van een raadsakkoord is het zeer vreemd dat hierover wel wordt geschreven in de aanbiedingsbrief.

Hieronder vindt u de tekst van de open brief van de SP aan college en raad.

Geacht College,

In de aanbiedingsbrief bij de begroting spreekt u van een akkoord dat ten grondslag zou liggen aan de begroting. Deze omschrijving is inmiddels ook her en der overgenomen in de berichtgeving. Wat de SP-fractie betreft is er echter geen sprake van een raadsakkoord.
De SP-fractie hecht er daarom aan voorafgaand aan de behandeling van de begroting het volgende te benadrukken.

Het klopt dat de gehele raad vanaf de zomer meegewerkt heeft aan het informatieproces om te komen tot een nieuw College en gepoogd heeft op een rij te krijgen hoe de financiën er voor staan en hoe Hoogeveen op weg zou kunnen gaan naar meer balans in de inkomsten en uitgaven. Ook als SP hebben wij deelgenomen aan deze gesprekken onder begeleiding van de informateurs, met daarbij als uitgangspunt dat besluitvorming over welke bezuinigingsvoorstellen dan ook slechts plaats zou kunnen vinden tijdens de begrotingsbehandeling. Een informatieproces met de gehele raad achter gesloten deuren gedurende de zomer waarbij besprekingen plaatsvinden over de begroting, staat overigens naar onze mening op gespannen voet met het uitgangspunt dat de gemeenteraad in openbaarheid vergadert. De vraag is ook of de gemeentewet daar ruimte voor biedt. Volgens de informateurs was hier echter sprake van een broedende kip waarbij het even afwachten is wat er allemaal tot stand kan komen.

De informateurs hebben vervolgens een rapport opgesteld ‘Schone lei’ waarin ondermeer in grote lijnen geschetst is waar mogelijke bezuinigingen zouden kunnen liggen om te komen tot een sluitende begroting waar een meerderheid in de raad volgens de waarneming van de informateurs mogelijk achter zou kunnen staan. Als SP fractie hebben wij daarbij nogmaals aangegeven dat verdere bezuinigingen in het sociale domein voor ons buitengewoon bezwaarlijk zijn.

Ook was in het proces duidelijk dat ‘Schone lei’ een hoog theoretisch gehalte heeft aangezien het rapport op dat moment opgesteld was zonder een aantal belangrijke checks. Een check op uitvoerbaarheid ontbrak in belangrijke mate. Zowel juridisch als praktisch. Ook had de Hoogeveense samenleving nog geen kennis kunnen nemen van het rapport, waardoor in het rapport onbekend was in hoeverre draagvlak aanwezig is voor bepaalde bezuinigingen. Hoogeveense organisaties en inwoners hadden nog geen opmerkingen kunnen maken of alternatieven aan kunnen dragen. In de commissie financiën (de zgn. audit commissie) heb ik daarom het in ‘Schone lei’ genoemde bezuinigingspakket een tikkeltje vrijmoedig een ‘hatseflats pakket’ genoemd.

BIj het aanbieden van het rapport ‘Schone lei’ nam de gemeenteraad een motie aan waarbij over de financiën slechts gesproken werd van ‘dat wij als gemeenteraad de realisatie van de aanbevelingen uit het rapport maximaal zullen ondersteunen’.

Wat deze wollige taal precies betekent is niet in de motie omschreven. Wat ons betreft is de betekenis van de motie zeker een intentie alle waardevolle bevindingen uit het rapport van de informateurs maximaal mee te nemen, maar zeker geen afspraak het rapport 1 op 1 over te nemen (daarvoor was het ook niet bedoeld), laat staan dat gesproken kan worden van een afgetimmerd akkoord. Het is niet voor niets dat bij de begroting geen bijlage ‘raadsakkoord’ is toegevoegd. Een dergelijk akkoord bestaat namelijk niet.

Bij het aantreden van uw College op 8 oktober hebben wij ten overvloede nogmaals aangegeven dat wij blij waren dat de periode van informatie en overleg achter gesloten deuren achter de rug was en ook benadrukt dat er wat ons betreft geen sprake is van een raadsakkoord.

Als SP fractie willen wij daarom bij deze nogmaals uitspreken dat wij ons maximaal willen inzetten om voor Hoogeveen een gezonde toekomst veilig te stellen in overleg met uw College, de Gemeenteraad en niet in de laatste plaats de gehele Hoogeveense samenleving. Daarbij zullen wij de bevindingen van de informateurs in het rapport ‘Schone lei’ maximaal gebruiken. Wij maken echter ernstig bezwaar tegen uw veronderstelling dat er sprake zou zijn van een raadsakkoord, omdat dit de indruk wekt dat de gemeenteraad bij voorbaat al akkoord zou zijn met het gros van de (bezuinigings)voorstellen uit de begroting. Als SP fractie maken wij pas aan het eind van alle besprekingen ons definitief standpunt op over de begroting.

namens de SP fractie,
Philip Oosterlaak
woordvoerder financiën