Albert Metselaar maakt gebruik van inspraakronde over Tjalma

Albert Metselaar zal vanavond gebruik maken van de inspraakronde bij de raadsvergadering van de gemeente Hoogeveen. Dit na aanleiding van het ontnemen Tjalma’s ereburgerschap.

Hieronder de tekst die Metselaar zal gebruiken bij de inspraakronde:

 Graag wil ik het College van harte feliciteren met het besluit om de naam van Tjalma van zowel het gemeentehuispark als de brandweerkazerne af te halen, en te stoppen met Tjalma’s ereburgerschap. Ik mag u mede feliciteren namens Herman Braaf, het laatste nog levende manlijke lid van de verdwenen vooroorlogse Joodse gemeenschap van Hoogeveen. Vanuit heel Nederland kwamen bij me reacties binnen die me vroegen deze dank uit te spreken en de moed prezen om door te pakken in deze netelige kwestie en daarmee als college een precedent te scheppen voor de rest van Nederland. Tjalma wordt daarmee weer een gewone burger, niet meer en niet minder.

Helaas moet de Raad in haar besluit dit te volgen het doen met onvolledig onderzoek. Tjalma’s eigen dossiers zijn door het NIOD amper gebruikt en zijn soms schokkend. Er komt ook nog ruis op de lijn omdat er uitspraken worden gedaan over vermeende steun van kopstukken van het verzet, terwijl er geen rekening wordt gehouden met drie punten van belang:

1. Hoofd van het verzet was Arnold Zandbergen. Dat die geen actie ondernam voor Tjalma is een teken aan de wand. Dat hij later wel met Tjalma samenwerkte, was politieke wil om wat van naoorlogs Hoogeveen te maken en diens professionaliteit als wethouder.
2. Het verzet in Hoogeveen kwam op gang door de mensenjacht op arbeiders voor Duitsland. Die mensenjacht leunde ondermeer op lijsten van Tjalma, waarin alle mannen werden doorgegeven aan de Duitsers. Dezelfde Tjalma die pleite voor bewapening van zijn bewakingsdienst, waarmee het verzet tegengewerkt kon worden.
3. We kennen een verklaring van het hoofd van het bevolkingsregister, dhr. Barend Hendrik Koomans: “Noch burgemeester Tjalma, noch de secretaris Heslinga, noch de hoofdcommiezen Van der Linde en Kombrink, noch de commiezen Schelhaas en Masselink waren ingeschakeld bij de illegale arbeid, aangezien zij zich hiermede niet wensten in te laten, uitgezonderd enkele individuele gevallen.” In dat laatste geval zou kunnen opgaan wat wethouder Kroesen in 1938 in een andere situatie omschreef als: “Er is geen schaap zo zwart of er zit wel een wit vlekje aan.” Overigens was dezelfde Koomans degene die als hoofd van het bevolkingsregister de Jodenlijsten en Arbeiderslijsten liet maken.

Kortom, slim om geen conclusies te trekken op basis van speculeren over uitspraken van het NIOD over Tjalma’s steun van het verzet. Dat verzet was waarschijnlijk niet eens volledig op de hoogte van wat er was gebeurd op het Raadhuis. Dit vergt echt meer onderzoek, ook binnen de collecties van het NIOD. Het besluit van B&W is helder onderbouwd op basis van zekere informatie die al in januari 2020 aanwezig was, dus u komt er als Raad vast wel uit.

Tot slot wil ik u in overweging geven om het hele gemeentelijke decoratiesysteem nog eens tegen het licht te houden. Een ‘bijtje’ kan verstrekt worden met een hele gedetailleerde onderbouwing, als je dat als burger wilt proberen te regelen, maar een gemeentepenning wordt door collega’s van B&W voor 2020 bijna automatisch door collega’s van B&W verstrekt, terwijl er geen onafhankelijke onderbouwing en documentatie is. Een ereburgerschap dat al bijna 60 jaar niet meer verleend voorziet blijkbaar niet in een behoefte.

Albert Metselaar