In de voetsporen van Vincent van Gogh

Hoogeveen –  Ronald Wilfred Jansen brengt medio januari een nieuw boek uit Over Vincent van Gogh in Drenthe. Hier zijn al een aantal boeken gepubliceerd. Albert Metselaar heeft middels grondig bronnenonderzoek aangetoond dat Vincent logeerde aan de Toldijk in Hoogeveen (nu: locatie Pesserstraat 24, Hoogeveen) bij de familie Hartsuiker en het kerkhof van Hollandscheveld heeft bezocht.

Zijn navorsingen impliceren tevens dat het boek ‘De Drentse tijd van Vincent van Gogh 1883’ van de auteurs Wout J. Dijk en Meent W. van der Sluis wat betreft Hoogeveen herzien moet worden. Neemt niet weg dat dit lijvige standaardwerk uit 2001 veel waardevolle info over Vincent bevat, waarvan de auteur gebruik heeft gemaakt.

Heeft het nieuwe vuistdikke boek ‘Drenthe 1883. In de voetsporen van Vincent van Gogh’ van Ronald Wilfred Jansen (Wijster, 1964) toch nog wat nieuws onder de horizon te bieden ? Ja, toch wel. Zo heeft Ronald krantenadvertenties gevonden die bewijzen dat het adres waar Vincent logeerde aan de Toldijk tevens een logement was. Tevens heeft hij aan de hand van kadasterkaarten aangetoond – waarvoor hij een cursus in Arnhem heeft gevolgd bij het kadaster- dat Vincents logeeradressen aan de Toldijk en in Nieuw-Amsterdam/Veenoord bij de familie Scholte (nu: locatie Van Gogh Huis, Van Goghstraat 1, Veenoord/Nieuw- Amsterdam) niet meer de authentieke panden zijn uit 1883. Verre van dat. En dat is jammer. Het huidige aanzien van het pand aan de Pesserstraat 24 dateert uit begin 20^e eeuw en die in Veenoord/Nieuw-Amsterdam is in elkaar gestort en gereconstrueerd. Opvallend is dat betrokken partijen de auteur geen duidelijkheid konden geven of de voormalige logeeradressen van Vincent nog iets authentieks bevatten, bijvoorbeeld oude balken uit 1883, hoewel er in Hoogeveen een aanzet is geweest tot een grondig onderzoek.

Helaas blijven mythen over Vincent hardnekkig voortduren. Zo meldt het informatiebord van het Van Gogh Huis dat Vincent zijn tocht in Drenthe in Nieuw-Amsterdam is begonnen, terwijl dit Hoogeveen moet zijn, waar Vincent met de trein arriveerde op 11 september 1883, 21.00 uur. Ronald heeft de directe omgeving, waaronder het stationsgebied in Hoogeveen, waar Vincent verbleef in Drenthe uitgebreid en gedetailleerd tot leven gewekt aan de hand van tekeningen, schilderijen, documenten, kadasterkaarten, plattegronden, bouwtekeningen, krantenartikelen, foto’s en prentbriefkaarten. Dit betreft locaties die Vincent zeker heeft gezien/bezocht, maar ook locaties die Vincent zeer waarschijnlijk heeft gezien/bezocht. Dit is alleen maar zeker vast te stellen aan de hand van de voornaamst bron: Vincents brieven. Desalniettemin wordt in veel bestaande literatuur en routeomschrijvingen Vincents schilderijen en tekeningen vaak aan een locatie gekoppeld, terwijl dit niet vaststaat. Zelfs ‘De turfschuit’ kan Vincent in Den Haag hebben gemaakt. En tevens is niet met 100 procent zekerheid vast te stellen dat Vincent de lindeboom achter het voormalige logement van Mensingh in Zweeloo heeft gezien. Veel is verdwenen wat aan Vincent herinnert. Gelukkig zijn in Hoogeveen en de rest van Drenthe nog enkele monumenten bewaard gebleven die memoreren aan Vincents verblijf in Drenthe, zoals het baarhuisje op de begraafplaats van Hollandscheveld, de kerk in Zweeloo en de kerk in Sleen. Helaas zijn niet alle locaties waar Vincent verbleef in Drenthe met zekerheid te traceren. Het boek heeft Ronald gemaakt op persoonlijke titel, maar sluit aan bij het onderzoek naar het erfgoed van Vincent in Drenthe dat wordt uitgevoerd door Het Drents Museum, het Drents Archief en Het Drents Landschap en waarvan de uitkomsten media 2020 worden verwacht.  Het boek bevat een locatieoverzicht en een uitgebreide notenapparaat en bronnenoverzicht. Ronald hoopt met zijn boek een bijdrage te leveren aan het behoud van het nog resterende erfgoed dat herinnert aan het verblijf van de later zo wereldberoemde schilder die in Drenthe een belangrijke leerperiode doormaakte, hetgeen in documentaires en dergelijke niet aan het licht komt.

Ronald Wilfred Jansen, Hoogeveen

Overige werken over Vincent van Gogh van de auteur:

Amsterdam Toen en Nu. In de voetsporen van Vincent van Gogh (2017)

Hoogeveen 1883. In de voetsporen van Vincent van Gogh (2018)