Kantlijn: Moet Tjalmapark in Hoogeveen een andere naam krijgen?

Met stijgende onthutsing las ik afgelopen vrijdag het artikel over ruilverkaveling in oorlogstijd van de hand van Albert Metselaar. De onthutsing werd veroorzaakt door de in het artikel beschreven rol die Burgemeester Tjalma van Hoogeveen aan het begin van de oorlog speelde. Dat er een park naar hem is genoemd en dat hij het ereburgerschap van Hoogeveen kreeg toegekend komt daarmee – voor mij als donderslag bij heldere hemel – ineens in een heel ander daglicht te staan.

Door Frits Kappers

Wie het artikel leest ontdekt dat Tjalma al op 16 mei 1940 op papier alle joodse inwoners van Hoogeveen overgaf aan de bezetters. Het anti-semitisme van de Duitsers kan hem onmogelijk onbekend zijn geweest. Voorts smeedde hij plannen die (had de bezetting langer geduurd) geleid zouden hebben tot deportatie van 250 tot 300 gezinnen. Tenslotte vernemen we uit het artikel ook nog dat Tjalma zich actief beijverde voor het werven van mannen om voor de Duitsers te werken.

Tjalma was geen lid van de NSB, maar door het uitleveren van de gegevens van alle joodse inwoners van Hoogeveen lijkt hij medeverantwoordelijk voor de latere deportatie van deze Hoogeveense bevolkingsgroep, die het veelal niet heeft overleefd. Stolpersteinen in Hoogeveen herinneren tegenwoordig aan deze zwarte tijd.

Er is natuurlijk verschil tussen landverraad, collaboratie, lijdzaam meewerken en actief verzet plegen. Uiteraard ga ik met de weinige kennis die ik op dit moment heb geen oordeel uitspreken, maar ik durf hier wel te zeggen dat Hoogeveen met het toekennen van het ereburgerschap aan Tjalma en het naar hem vernoemen van het park achter het raadhuis mogelijk historisch ernstig geblunderd heeft.

Hoe kan het dat geen joodse organisatie – bij mijn weten – hiertegen bezwaar heeft gemaakt? Stolpersteinen in Hoogeveen en het Burgemeester Tjalmapark? Verdraagt dat elkaar? Kan dat zomaar? Of is dit iets dat nog nooit serieus is onderzocht?

In dat laatste geval wordt het hoog tijd dat hier werk van gemaakt wordt door middel van een diepgaand onderzoek.