Algemene Beschouwingen 2019, betoog VVD

Hoogeveen – Hieronder het volledige betoog van fractievoorzitter Debbie Bruijn-van den Berg, VVD.

Allereerst onze oprechte dank en waardering aan alle insprekers die de moeite hebben genomen de afgelopen weken in te spreken bij de diverse debatten. Uw woorden zijn voor ons als fractie meer waard dan welke woorden dan ook uitgesproken door college of raad. Het beleid treft u immers, als individu, als werknemer, als zorgbehoevende, als jongere, als recreant en ga zo maar door.

Tegen insprekers sociaal domein kunnen wij zeggen dat we met een motie komen waarin we de ruimte opzoeken in de begroting om lucht te geven aan het Sociaal Domein. (SD)

Tja; de begroting… geen fraai document, geen fraai verhaal voor Hoogeveen. De VVD voorspelt dat de volgende bestuursperiode voornamelijk zal bestaan uit het puinruimen van het college 2018-2022 en het financieel op orde krijgen van onze gemeente.

Vorig jaar om deze tijd waarschuwde wij als VVD het college voor de eerste keer deze bestuursperiode voor de ontwikkelingen in het sociale domein. De VVD maakt zich al jaren hard voor een innovatie budget, maar zowel raad als college zagen daar nooit heil in. College gaf zelfs vorig jaar nog aan dat dit niet nodig was. De VVD blijft haar advies echter herhalen: GA

INNOVEREN ! Ik gaf het bij het debat SD al aan: we moeten stoppen met dat zinloze gestaar naar Den Haag. Alle gemeenten zitten in de strijd tegen het Rijk, dus stop met het blijven benoemen dat het allemaal de schuld is van het Rijk en ga doen waar je als gemeente voor aan de lat staat: lokale invloed! Daar hebben de inwoners van Hoogeveen tenminste wat aan. Het SD verdient een college dat innoveert, dat daadkrachtig optreedt, dat samenwerkt en dat visie heeft . En laten dit nu allemaal eigenschappen zijn waar dit college niet in uitblinkt.

Op onze schriftelijke vragen omtrent innovatie geeft u als college het antwoord dat u met de zorgpartners volop bezig bent met innovatie. Superlatieven zijn dit college niet vreemd. Wij hebben als VVD fractie drie zorgaanbieders gesproken en hen gevraagd ons voorbeelden te geven van deze innovaties.

Als voorbeeld citeer ik 1 van de antwoorden die we van een zorgaanbieder terug kregen:” We zijn in de zorg altijd bezig met innovatie. De gemeente Hoogeveen juicht dit toe totdat er gesproken moet worden over financiën en financiële stromen. Dan is er weinig innovatiekracht meer en wordt de deur dicht gedaan.” Het verschil tussen hoe het college zichzelf ziet en hoe de buitenwereld er tegen aankijkt is groot.

De clientenraad laat ook geen spaan heel van dit college; zij missen visie! We lezen het in hun reactie op de Programmabegroting. Zij vragen zich af waar dit college nou eigenlijk naartoe wil met haar inwoners, zij vragen zich af HOE dit college ervoor gaat zorgen dat het in Hoogeveen goed toeven is… ja… de VVD weet het ook niet…de VVD vraagt zich nu al anderhalf jaar dezelfde vragen af: Wat ? Hoe ? Met welk bedrag ? Naar welk doel ? Hoe meten we dat en wanneer is het doel bereikt ? Geen idee.. . We lezen het niet in de Jaarrekening en we lezen het zeker niet in deze Programmabegroting.

De begroting is op geen enkel punt SMART. Er is zelfs nav de motie SMART is er binnen geen enkel programma een voorzichtige start gemaakt om de doelen SMART te formuleren. Een ontzettend gemiste kans;  binnen de taakstelling SD had dit niet alleen gekund, maar zeker ook gemoeten! Kom op college, er is iets aan de hand! Een financieel zeer zwakke begroting en u blijft als bestuurders rustig zitten, het kabbelt een beetje door en waar kan, probeert u ons als Raad voor te schotelen dat het allemaal onder controle is en wel goed komt… Wat lezen we in het voorwoord ook alweer ? “Aan daadkracht geen gebrek”  VVD vind het nogal wat dat u als college in deze tijd met deze problemen dergelijke uitspraken over uzelf en uw functioneren doet.

Op 12 september horen wij hier in deze raad de wethouder Jeugd zaken roepen als “we gaan kijken wat voor kind het is en wat het kind nodig heeft, we gaan zoveel mogelijk in de leefwereld van het kind me. ” Jeetje mensen…..jeetje………wij waanden ons weer terug in januari 2015.

Kunt u ons aangeven college, wat nu echt de leermomenten zijn van de afgelopen 5 jaar ? Er is nog steeds geen dashboard na 5 jaar, dus u stuurt als college op de uitgaven via de jaarcyclus en dat is dus altijd ACHTERAF. Wij vroegen de burgemeester hoe hij stuurt op de doelen die hij stelt in zijn programma’s. Zijn antwoord drie dagen terug was: ” Of het lukt dat zie je aan het eind van het jaar “….. dan weet u dat even inwoners……..het college gooit wat dartpijltjes en bekijkt achteraf wat er is gegooid. Met een inwonersaantal van 60.000 en een begroting van 150 miljoen zegt de voorzitter van raad en college met droge ogen: “ Of het lukt dat zie je aan het eind van het jaar”.  De wethouder jeugd heeft het in 2019 voor het eerst over innovatie; nooit eerder heeft hij 1 van de voorstellen voor een vorm van innovatie vanuit de VVD positief benaderd. Het was immers niet nodig. Het college had alles in de hand.

Terwijl de grote jeugdzorgaanbieders in dit land bijna aan het omvallen zijn, terwijl de wachtlijsten overstromen en zelf een RM in het gedwongen kader niet meer helpt om een jeugdige direct geplaatst te krijgen, terwijl we 6,5 miljoen tekort komen, mensen, tekort in onze jeugdzorg, hier in het pittoreskste Hoogeveen, terwijl dit feitelijk allemaal aan de hand is, zegt onze jeugdwethouder op 12 september tegen deze gemeenteraad dat het fantastisch gaat in Hoogeveen en dat hij nog nooit zoveel complimenten heeft gekregen over “zijn”jeugdzorg…….

• Ik zeg……..High Five……….. –

Het is evident dat deze raad haar verantwoordelijkheid moet pakken en in moet grijpen op de begroting mbt het SD. De VVD heeft altijd genoeg posten kunnen vinden waarop omgebogen kon worden, omdat het weghalen bij de huizenbezitters de VVD een doorn in het oog is. Gezien de voorstellen van de coalitie mbt de OzB verhoging van 10% hebben wij onze uiterste best gedaan hier nog bezuinigingen te vinden. De situatie echter, waarin Hoogeveen nu verkeerd in deze bestuursperiode is zo dramatisch, wat maakt dat een verschuiving naar het SD onontbeerlijk is. Het belang van oa jeugdzorg weegt nu voor de VVD zwaarder dan de pijn van de OZB verhoging.

De VVD brengt samen met D66,  PvdA , SP en SGP een motie in stemming. Een motie die het college oproept om een taakstelling op de SWO te zetten en de opbrengst te verdisconteren binnen het sociaal domein. De opbrengst zit zo rond de miljoen. Dit is volgens de VVD de enige juiste keuze om op dit moment te maken. Op alle andere beleidsterreinen raken we direct de samenleving. De beloofde en volgens ons ook mogelijke efficiency binnen de SWO die over drie maanden haar 5e verjaardag viert, blijft echter al 5 jaar uit. Ook hier geen innovatie, weinig omdenk-acties en louter opmerkingen in deze programmabegroting over “we redden het niet met de bestaande capaciteit”. Nergens wordt gesproken over de ambitie om kennis en kunde anders in te zetten, nergens lezen we over samenwerkingsvormen die lucht creëren in de bedrijfsvoering.

Genoemde taakstelling helpt om de benodigde kritische blik naar binnen op scherp te zetten en te zorgen dat de SWO tot een organisatie ontwikkelt die de huidige opgaven het hoofd kan bieden. Het SD heeft recht op deze taakstelling !

Als VVD maken wij ons ook al jaren hard voor de sport en de sportverenigingen.

Onze strijd, samen met de CAPS voor een plek in Hoogeveen spreekt boekdelen. Evenals de inzet voor alle andere verenigingen in Hoogeveen en alle buitendorpen die zeer goed werk verrichten. Vergeet niet dat de sport en de verenigingen een groot onderdeel uit maken van de sociale wereld van een hoop Hoogeveense gezinnen. Een stukje ontspanning, verbinding, plezier maar ook preventie gaat er uit van sporten. Voor de VVD staat voorop dat iedereen moet kunnen sporten in een veilige omgeving. En dat is niet het geval bij onder andere TC De Weide. Daar zijn de banen versleten en dat brengt onveilige situaties met zich mee.

Wij dienen vanavond een motie in voor nieuwe banen bij TC De Weide.

Dan terug naar de begroting die voor ligt. Een begroting met veel slappe tekst.

Ontelbaar zijn de zinnen die beginnen met ambitieloze kreten als:

• we willen, – we hopen, – we gaan samenwerken, – we streven naar, – we stimuleren….etc etc.
• Nergens concrete taal, actiegerichte zinnen en de benodigde vernieuwing om een start te maken met het opruimen van de puinhopen. De financiële puinhopen. Vanavond ook veel moties en amendementen. Zelfs van de coalitie. Jammer. Jammer dat we als raad in het zomerreces de begroting ontvangen als een eenzijdige mededeling. Alleen deze avond geeft ons als raad invloed en sturing op datgene wat er echt staat. Ik heb het dus niet over die strategische conferentie in het voorjaar waarbij metersbrede kaders worden besproken binnen 1 dag, welke daarna worden verwoord in de begroting. Ik heb het over de echte invloed die we als raad MOETEN uitoefenen op de begroting om deze juist te kunnen interpreteren en vaststellen.
• De VVD dient samen met D66, PvdA en SP een motie in waarin we het college oproepen om met een procesvoorstel te komen richting ons als raad waarin we reeds vanaf 1-1-2020 gaan samenwerken als raad/college en apparaat om tot een goede begroting 2021 te komen als gezamenlijk product. Dat is 1 van de vele voorbeelden die de VVD heeft bij Bestuurlijke Vernieuwing. Tevens roepen wij het college op om ruimte te bieden aan de samenwerking tussen raad en college om tot mooie en bruikbare scenario’s te komen hoe we de inwoners daadwerkelijk kunnen en gaan betrekken. De burgemeester roept constant dat Bestuurlijke Vernieuwing een kwestie is van doen ipv schrijven, hij roept ook dat verbinden een kernkwaliteit is van dit college. We lezen dat hij zoekt naar nieuwe samenwerkingsvormen waarin hij de dialoog en co-creatie tussen bestuur, SWO en de Hoogeveense samenleving stimuleert en dat hij belanghebbenden vroegtijdig betrekt van beleid tot uitvoering, hij wil verantwoordelijkheden anders beleggen… nou college, u wordt met deze motie op uw wenken bedient! De VVD is zeer, maar dan ook zeer benieuwd naar uw onderbouwing bij uw reactie die u gaat geven op deze motie.

Al jaren is de VVD bezig de afvalstoffenheffing te laten dalen. Daar zijn mogelijkheden genoeg voor en daartoe roept een motie van de VVD op.

Nu voor ons het belangrijkste genoemd is, komt aan het eind dan dan toch het onvermijdelijke; namelijk 19 september JL.

Op 19 september jl hebben wij als fractie middels een oppositiebrede motie van wantrouwen het vertrouwen in dit college opgezegd. Dit is een college zonder daadkracht en zonder ambitie, anders dan de titel van het collegeprogramma ons anderhalf jaar geleden deed geloven.

Laat ik er heel helder over zijn: voor de VVD maakt het niets uit dat de motie van wantrouwen tegen dit hele college niet is aangenomen. Wat in deze raadszaal wel en niet wordt aangenomen is immers vooraf altijd al bekend: het DvhN staat er vol mee. Mocht dit binnenkort anders uitpakken op een aantal moties, dan zou dit een mooie ombuiging kunnen zijn in de Hoogeveense politiek.

De motie van wantrouwen jegens het Hoogeveense college is voor de VVD een zeer weloverwogen waarschuwing dat voor ons de maat na anderhalf jaar al wel vol is. De kwaliteit van het verantwoordingsdocument omtrent de overschrijding Ijsbaan staat voor de VVD gelijk aan de kwaliteit van besturen door dit college.

De VVD constateert een gebrek aan zelfreflectie, gebrek aan bestuurlijke collegialiteit, een college dat ons als raad niet op tijd en niet juist informeert.

Wij waren als fractie met stomheid geslagen door de opmerking van de burgemeester na de schorsing over de motie; de burgemeester zei tegen zijn raad, zijn coalitie en zijn oppostie; “wij hebben in het college natuurlijk ook zitten tellen……..” en toen moest de officiële stemming in de raad nog worden gehouden!

Dit past niet bij een onafhankelijk voorzitter, dit past niet bij de situatie waar Hoogeveen in verkeert, dit past niet bij een bestuurder die aan de kop van de tafel zit en dit schip de juiste kant op moet sturen.

De bijna onschendbare houding van dit college schaadt Hoogeveen.

Met de wisseling van wethouder op financiën  is voor de VVD het bestaande risico van te weinig kennis van de inhoud van de portefeuille niet verdwenen; we zullen zeer scherp blijven controleren op met name de financiële kant van alles wat we vaststellen en besluiten in deze raad. We vinden het zeer onverstandig dat het college en zeker ook de voorzitter van het college tot op heden niets doet met de adviezen en aanbevelingen van uit de raad om portefeuilles anders in te delen en anders te combineren. Dat de huidige manier risico’s met zich medebrengt is toch wel gebleken op oa het huisvestingdossier onderwijs, maar ook de WMO/Jeugdzorg laat dit zien.

Een Heidag burgemeester, ja, altijd goed. Uw bestuurlijke probleem echter, ligt volgens de VVD wel wat dieper. De financiële situatie van Hoogeveen is slecht. De toon in jullie voorwoord

van de begrotingen van zowel 2019 als 2020 past totaal niet bij de uitdaging waar we voor staan. Beredeneer eens realistisch, spreek eens realistisch en durf eens écht te gaan samenwerken.

Dit geldt ook voor ons als raad. Ook wij moeten de onrealistisch grote verschillen tussen coalitie en oppositie doorbreken. Het gesprek aangaan over wat we met elkaar willen bereiken via een motie ipv te beantwoorden met een eigen motie. Vanavond zou daarvoor weleens de start kunnen zijn. De avond kan echter ook de bevestiging zijn van een blijvend gebrek aan dualisme. De moties van de VVD zijn verbindend op de inhoud: we gaan de verdere avond dan ook open en met vertrouwen tegemoet, we zijn het verplicht aan Hoogeveen!