Kantlijn: Politiek is net zo schuldig aan ondergang Bethesda als Treant

De ondergang van Ziekenhuis Bethesda in Hoogeveen is te wijten aan de marktwerking, die in 1996 ook in de zorg werd doorgevoerd. De overheid gaf de vrije hand aan de zorgverzekeraars om te zorgen dat we meer en betere zorg voor een lagere prijs zouden krijgen. De paarse kabinetten van Wim Kok (PvdA, VVD en D66) zijn de ouders van de marktwerking. De flipperende minister van financiën (Zalm) zag de bomen tot in de hemel groeien, omdat de economie geweldig draaide. Men geloofde heilig in de helende werking van de markt.

Door Frits Kappers

Daarnaast was “de politiek” te beroerd en te onbekwaam om zelf de rol van verantwoordelijke overheid op zich te houden. Morele verantwoordelijkheid voor zorg, sociale woningbouw, openbaar vervoer, energie en onderwijs werd van de hand gewezen en doorgespeeld naar marktpartijen. We weten inmiddels wat de gevolgen zijn. Denk aan de grote schandalen waarbij miljoenen euro’s uit de markt zijn verdwenen en ziekenhuizen zijn omgevallen.

Dankzij deze overheid kregen bestuurders ruimte om hun eigen agenda’s handig uit te voeren. Al in 2012 werd mij van diverse goed geïnformeerde kanten ingefluisterd dat het grote masterplan bestond uit een afslanking van de ziekenhuizorg tot er ca. 35 grote ziekenhuizen in Nederland over zouden zijn. Ik heb dat (dom genoeg) beschouwd als complotdenken, maar wie het Algemeen Dagblad deze week goed heeft gelezen weet dat we aardig op weg zijn. Het gevaar voor een zorginfarct is niet verdwenen.

Elf ziekenhuizen staan er financieel zo slecht voor dat ze direct in de gevarenzone verkeren. Treant hoort daar dit jaar niet bij, omdat men o.a. 500 werknemers gaat ontslaan, maar interne bronnen bij de zorggroep melden dat over het lopende jaar weer rode cijfers geschreven zullen gaan worden. Er zou sprake zijn van een verlies van 17 miljoen euro. Bestuursvoorzitter Rolf de Folter ontkent dat het zo erg is, maar heeft wel aangegeven weer voor rode cijfers te vrezen.

De afbraak van ons land is in volle gang. En de generatie die daar het meest spijt van zal krijgen is de zwijgende meute die nu tussen de 30 en 50 jaar oud is. Zolang daar het besef niet doordringt dat het volkomen fout loopt is er geen hoop meer op inkeer. Ook het CDA dat zich keer op keer voordoet als een partij die het goed voor heeft met de zorg is schuldig aan deze afbraak. Als coalitiepartner van een minister (Bruins) die Treant complimenteert met het ontslag van 20% van het ziekenhuispersoneel. Jacoba van den Berg (CDA), die meer inspraak wil voor lokale overheden en de bevolking, stemt wel met haar hele fractie tegen een motie van Henk van Gerven waarin wordt opgeroepen om de lokale overheid meer inspraak te geven. Daarop aangesproken door van Gerven antwoordt mevrouw van den Berg dat het CDA dat heeft gedaan omdat de motie zo expliciet “lokaal” was. (zie onder deze Kantlijn deze discussie, zoals vermeld in het verslag van de vergadering van de vaste kamercommissie voor volksgezondheid, welzijn en sport).
Agnes Mulder deed het in Hoogeveen bij de demonstratie voor het behoud van verloskunde. Jacoba van de Berg herhaalt het kunstje. Het CDA draait en liegt, zoals Balkenende destijds Wouter Bos verweet.

En toen kwam gisteren het nieuws dat David Post en Marco Dam, de Chief Medical Officers van Treant hun (zwaarbevochten) bestuursfunctie er binnen twee jaar weer aangeven. Officieel omdat het niet te combineren is met hun medische werk, maar daar geloof ik geen snars van. Het Treantschip verkeert in zeer zwaar weer door immens wanbeleid en mocht het schip ten onder gaan dan horen de kapitein en zijn officieren mee ten onder te gaan. Officieren verlaten een zinkend schip niet. Daar hebben zij teveel eergevoel voor (als het goed is). Het zou allemaal beter gaan als er twee artsen in de Raad van Bestuur kwamen werd in 2017 gezegd. Ook de politiek geloofde daar in. En weer komen we bedrogen uit.
.

Hieronder de woorden van Jacoba van den Berg en Henk van Gerven.

• Mevrouw van den Berg (CDA):
  Voorzitter. Dan kom ik op Woerden. Daar was ik dinsdagavond bij een bijeenkomst van de actiegroep. Woerden ligt niet in een krimpregio, maar midden in de Randstad. Ik heb hierover eerder met de minister gesproken. Het is een gebied met meer dan 75.000 inwoners, maar na 17.00 uur is er geen huisarts meer bereikbaar. Er is een zwartboek opgesteld, waarvan ik ook graag via de bode een exemplaar aan de minister wil geven.Lelystad. We hebben een uitgebreid rapport gehad met data, maar er is geen investeringsplan bij en ook geen tijdspad.

  Hoogeveen. Eind augustus was ik daar weer op verzoek van de commissaris van de Koning. Sluiting van de spoedeisende hulp in Hoogeveen en Stadskanaal leidt tot 20% minder banen en gedwongen ontslagen, terwijl er arbeidsmarktkrapte is. Mensen begrijpen dit gewoon niet.

  In april heb ik vragen gesteld over de aanrijtijden van de ambulances in Nunspeet en Gennep. In Gennep zijn er geen actuelere cijfers dan van begin 2019 en de prognose wordt bij lange na niet gehaald. In Nunspeet is er hopelijk in november een eerste regionaal overleg.

  Voorzitter. Dit is gewoon niet meer te volgen. Inwoners én regionale bestuurders worden nog steeds niet bij de besluitvorming betrokken. De zorgaanbieder beslist zonder overleg en informeert alleen over zijn beslissing, terwijl de minister aangeeft dat hij de concept-algemene maatregel van bestuur al wil handhaven, waarmee overleg verplicht is. Wat gaat de minister doen om toch meer handhaving te organiseren? Op basis waarvan worden de besluiten genomen? Ik heb altijd geleerd “In God we trust; all others please bring data”, maar er zijn op dit moment alleen maar regionale zorgbeelden beschikbaar over Lelystad. Wat vindt de minister daarvan?

  De voorzitter:
  Voor u verdergaat: de heer van Gerven heeft een vraag.

  De heer Van Gerven (SP):
  Ik heb een vraag aan het CDA. Met mevrouw Van den Berg waren we afgelopen dinsdag in Woerden bij een bijeenkomst van de actiegroep. Daar werd het volgende verteld: we betalen als bevolking 100 miljoen aan premiegelden, maar we hebben geen bal te vertellen. Ik zeg het maar even onparlementair, maar dat was de uitdrukking. Nou heeft de SP een motie ingediend om de gemeente, dus de lokale overheid, een zwaarwegend adviesrecht te geven, zodat de lokale bevolking meer inspraak heeft. Waarom heeft het CDA die motie verworpen?

  Mevrouw Van den Berg (CDA):
  Dat heeft te maken met het woord “lokaal”, dat in die motie zit. Wij vinden namelijk dat je hierbij echt veel breder moet kijken. Wij vinden dat je regionaal en provinciaal naar de inrichting van de zorg moet kijken. Voor de acute zorg denken wij zelfs dat je naar heel Nederland moet kijken: hoe ga je dat nu het beste inrichten? Als ieder gemeentebestuur alleen maar over zijn eigen gemeente gaat, komen we niet tot een goede oplossing.