Opinie: Waterspreeuw, Oude Kene, Hoogeveen
Van 8 november 2018 (eerste (officiële) waarneming Hero Moorlag tot en met maart 2019 was de waterspreeuw in Hoogeveen te zien. En wel in het Oude Diep in het natuurgebied de Oude Kene, wat beheerd wordt door het Drents Landschap. Anno juni 2019 hebben we (voorlopig) een aantal maanden afscheid genomen van onze troetelspreeuw die meen ik naar zijn/haar zomerresidentie is vertrokken: in april-juni zag ik geen melding van de vogel (op waarneming.nl) in Hoogeveen. Het is zo terugkijkend een heel bijzondere waarneming in mijn achtertuin geweest. Opvallend is dat op waarneming.nl dat sedert 8 november 2018 erg veel hits uit Hoogeveen komen, en slechts weinig uit andere provincies, vooral Gelderland. Een erg mooi resultaat, want de waterspreeuw is in Nederland een uiterst zeldzame vogel.
Als natuurfotograaf en –mocht ik de waterspreeuw een aantal malen bezoeken, tijdens diverse weersomstandigheden: zonnig weer, regenachtig, en bij sneeuw en ijs. Ik kom graag in de Oude Kene, waar men buiten het broedseizoen (maart- juni) kan rondstruinen buiten de wandelpaden. Zo kan een stadsmens de natuur nog beleven, zich nog vrij voelen met de modder onder de schoenen. Behalve de waterspreeuw zijn hier meer interessante waarnemingen gedaan, zoals van de ringslang, ijsvogel, gele kwikstaart en ree. Een en ander betekent dat het met het natuurgebied goed gaat, voor zover ik kan inschatten. Ik ben benieuwd hoe dit natuurgebied zich verder zal ontwikkelen, maar we leren er elke dag iets bij.
Zo suggereert de naam ‘waterspreeuw’ dat ie in de spreeuwenfamilie thuishoort, maar dit is niet het geval. Blijkbaar is er één volwassen exemplaar actief geweest die migreerde tussen de sluis bij Trasselt en de Oude Kene. Van hoever hij/zij komt weet ik niet, maar de compacte vogel met korte vleugels en staart is geen soepele vlieger. De vogel heeft een voorkeur voor zoet, snelstromend helder water met een stenige oppervlakte, waar ie naar insecten en larven zoekt. Blijkbaar valt het Oude Diep hier ook onder, want de waterspreeuw zocht en vond hier voedsel. Zijn stevige poten geven hem greep en zijn spitse snavel is erg geschikt om zijn prooi te grijpen. De bruinzwarte vogel met witte bef zwemt onder water of loopt over de bodem om zo waterdiertjes te vangen. Voor mij het een hele belevenis om vogelgedrag te zien en liggend op de grond maakte ik foto’s. De ogen van de waterspreeuw zijn afgestemd op zijn natte leven: deze kunnen met een transparant membraan worden afgesloten, zoals ik zelf zag door mijn teleobjectief: de vogel heeft een soort duikbril, waarmee ie onder water kan kijken. Inmiddels komen er regelmatig mensen om de vogel te zien of te fotograferen, waaronder ik.
Het is mooi dat een ieder hiervan kon genieten. Blijkbaar heeft ie in zijn thuisbasis geen slechte ervaringen met mensen opgedaan en is daarom niet erg schuw. Zolang iedereen elkaar de ruimte laat en op de oevers blijft staan zal de vogel hiervan geen last van ondervinden. Zo ontstaan er ook geen haantjesgedrag om wie nu weer de mooiste foto/film maakt.
De broedtijd duurt van 15 maart t/m 15 juni en in die tijd mag men niet van de paden af (misschien een paar meters snoepen als het kan). Zo blijft er een goed evenwicht tussen rust, ruimte en eten voor de dieren. Want behalve natuurgebied, is het terrein tevens recreatie- en honden uitlaat gebied. Soms zie ik af en toe (grote) niet aangelijnde honden die door het terrein rennen van soms in mijn ogen onverschillige bazen, wat erg verstorend is. Ik hoop dat volgend jaar de waterspreeuw zich weer laat zien. Er zullen dan ongetwijfeld weer
een rij fotografen klaar staan die de waterspreeuw zullen monitoren. Hij/zij is nu bekend.
Ronald Wilfred Jansen, Hoogeveen
www.rwj-publishing.com , www.rwj-publishing.org
