Opinie: historisch onderzoek Hoogeveen
Bezoekers worden in het Oud Archief in Hoogeveen altijd gastvrij ontvangen en van koffie voorzien door de aanwezige medewerkers, die ons graag willen helpen. Dat wil ik graag eerst vermelden. Toch is er reden voor grote zorg wat betreft het historisch onderzoek in Hoogeveen. Zo zijn de openingstijden van het Oud Archief zijn in de loop der jaren steeds verder ingeperkt en anno 2019 is het Oud Archief van Hoogeveen nog beperkt open op de woensdagmorgen (9.00-12.30 uur) en wordt niet aangevuld met nieuw historisch materiaal.
Ook worden er ook voorzover ik kan inschatten geen nieuwe oude bedrijfsarchieven in Hoogeveen meer in de inventaris opgenomen en wordt de bibliotheekcollectie niet goed bijgehouden. Mijn angst is als de wettelijke verplicht zou wegvallen om het oud archief voor het publiek open te stellen, de gemeente Hoogeveen zal besluiten het Oud Archief volledig
te sluiten. Helaas is er nu geen professionele archiefbeheerder in het Oud Archief aanwezig die bezoekers deskundig kan informeren over Hoogeveen en haar unieke geschiedenis
De gemeente Hoogeveen hevelt ondertussen stukje bij beetje archiefmateriaal (foto’s, documenten en voorwerpen) over naar particuliere instellingen, zoals de Historische Kring Hoogeveen (HKH) en de Verhalenwerf. Dat lijkt me een groot risico. Zo zijn de bewaarcondities bij particuliere of semi- overheidsorganisaties onvoldoende. Ik doel hierbij ook op de brandveiligheid en materiaal dat gaat zwabberen, raakt zoek of wordt gestolen of verkocht. De HKH richt zich op de popularisering van de geschiedschrijving over Hoogeveen, maar het deskundig bewaren van het archiefmateriaal moet een taak van de overheid zijn. Het bestuur van de HKH houdt zich niet zelf bezig met deskundig bronnenonderzoek en richt zich meer op de mooie verhaaltjes van de mensen in het hier en nu, niet op het nageslacht.
De HKH kent ook een sterke belangenverstrengeling: een journalist van de Hoogeveensche Courant zit in de redactie van de Veenmol (tijdschrift HKH) en de voorzitter van de HKH is een hoge ambtenaar bij de gemeente. Dat is een zorgelijke ontwikkeling: een redacteur van een krant moet onafhankelijk zijn en alleen al de schijn dat de gemeente Hoogeveen de Veenmol gebruikt om zwarte feiten over Hoogeveen te verduisteren moet vermeden worden. Geschiedenis is echter waarheidsvinding, meer dan een mooi verhaal om leden te paaien.
De Veenmol is ook afhankelijk van het bestuur van de HKH, die bijdragen mag weigeren niet alleen op inhoudelijke gronden, maar ook in geval van ruzie/conflict met een lid. In mijn ogen schroomt het bestuur niet om hierbij intimidatie toe te passen. Archiefmateriaal onderbrengen bij de HKH frustreert dus objectief onderzoek, ook doordat onderzoekers vast zitten aan het lidmaatschap van een vereniging en de persoonlijke grillen van haar bestuur (hanengedrag).
Dat is spijtig want degelijk archiefonderzoek vormt de basis voor de vaststelling van feiten die weer kunnen dienen om het erfgoedbehoud van o.m. Vincent van Gogh te waarborgen.
En het erfgoedbehoud in Hoogeveen is zeer slecht, getuige de gebrekkige kennis, kunde en interesse van de gemeenteleden van Hoogeveen, de constante afbraak van gebouwen, het ontmantelen van Museum 5000 Morgen en intrekken van de gemeentelijke monumentenlijst.
Door: Ronald Wilfred Jansen, Hoogeveen (historicus, auteur artikelen/boeken over Hoogeveen)
